Việt Nam ứng dụng thành công kỹ thuật Cấy hạt phóng xạ điều trị ung thư tuyến tiền liệt

 Tỷ lệ mắc ung thư tuyến tiền liệt tại Việt Nam ngày càng tăng

Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Anh - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) là khối u ác tính xuất phát từ tế bào biểu mô của tuyến tiền liệt. UTTTL thường di căn sang các bộ phận khác của cơ thể, đặc biệt là vào xương và các hạch bạch huyết… UTTTL có thể gây đau đớn và khó khăn trong việc đi tiểu, quan hệ tình dục, hoặc rối loạn chức năng cương dương…

Tỷ lệ phát hiện UTTTL khác nhau đối với các vùng trên toàn thế giới. Theo Globocan 2012 thì tỷ lệ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao nhất ở Australia, New Zealand, Bắc Mỹ, Đông Âu. Theo dữ liệu của Mạng lưới ung thư quốc gia Mỹ (National Comprehensive Cancer Network, NCCN) năm 2012 có 241.740 trường hợp mới mắc, chiếm 28% tổng số bênh nhân (BN) ung thư mới mắc ở nam giới và 28.170 BN tử vong.

Người châu Á có tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn: 1-7/100.000. Cụ thể là Hong Kong (Trung Quốc ): 2.6, Nhật Bản: 3.8, Singapore: 4.2, Thụy Điển: 20.4, Thụy Sĩ: 22.5.

Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh UTTTL ngày càng tăng và tỷ lệ tử vong cũng rất cao. Theo dữ liệu Globocan 2012, hằng năm ước tính có khoảng 1.275 ca mới mắc, nhưng có tới 872 ca tử vong. Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới là 3,4/100.000 dân, tỷ lệ chế là 2,4/100.000 dân. UTTTL đứng thứ 10 về tỉ lệ mắc.

PGS.TS Nguyễn Quốc Anh cho biết, các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt, bao gồm: Phẫu thuật (phẫu thuật mở, nội soi), cắt lạnh; Nội tiết (cắt bỏ tinh hoàn bằng phẫu thuật hoặc bằng thuốc); hóa chất; xạ trị (xạ chiếu ngoài, xạ áp sát); cấy hạt phóng xạ (xạ trị chiếu trong). Tùy theo phân độ nguy cơ và tình trạng bệnh nhân cụ thể mà áp dụng một hoặc phối hợp các phương pháp trên

Xạ trị là một trong ba phương thức cơ bản điều trị ung thư. Các phương pháp xạ trị phổ biến hiện nay bao gồm: xạ trị chiếu ngoài (Teletherapy); xạ phẫu (Radiosurgery), xạ trị áp sát (Brachytherapy) và xạ trị chiếu trong (cấy hạt phóng xạ) tức là đưa các đồng vị phóng xạ nguồn hở vào hẳn bên trong cơ thể, nhằm tập trung liều bức xạ cao vào trực tiếp tại các tế bào ung thư để phát huy hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác hại tối đa cho các tổ chức lành xung quanh.

GS. TS Mai Trọng Khoa - Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm Y học Hạt nhân và Ung bướu cho biết: “Với những bệnh nhân phát hiện ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm và khu trú, thì cấy hạt phóng xạ là một phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả, tăng thời gian sống thêm, tăng chất lượng cuộc sống. Kỹ thuật này đã được ứng dụng thường quy tại Hoa Kỳ và một số nước châu Âu, châu Á mang lại hiệu quả điều trị cao. Tỷ lệ sống thêm không mắc bệnh đạt 97%”.

Ở Việt Nam, mặc dù tỷ lệ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt khá cao, điều trị còn nhiều khó khăn song cho đến nay chưa có cơ sở y tế nào triển khai áp dụng kỹ thuật điều trị ung thư tuyến tiền liệt bằng phương pháp cấy hạt phóng xạ. Đây là một kỹ thuật hiện đại trong điều trị ung thư, tuy nhiên, để triển khai được kỹ thuật rất phức tạp này, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa sâu như, chuyên khoa: ung bướu, y học hạt nhân, chẩn đoán hình ảnh, thận – tiết niệu, ngoại tiết niệu, gây mê hồi sức… Phải có thiết bị cấy hạt phóng xạ, hệ thống máy siêu âm mô phỏng với phần mềm lập kế hoạch xạ trị chuyên dụng… Bệnh viện Bạch Mai là bệnh viện đa khoa hoàn chỉnh hạng đặc biệt đầu tiên của cả nước, là nơi đầu tiên ở Việt Nam triển khai thành công kỹ thuật này.

Hiện nay, tại các nước phát triển như Hoa Kỳ, Đức, Nhật Bản ... đã áp dụng rộng rãi phương pháp điều trị này. Một số nước trong khu vực như Thái lan, Singapore, Trung Quốc cũng đã bước đầu phổ biến và áp dụng.
 

Nâng cao chất lượng cuộc sống - Giảm thời gian điều trị

Cấy hạt phóng xạ điều trị ung thư tuyến tiền liệt là phương pháp xạ trị đưa các hạt phóng xạ I-125 kích thước nhỏ 4,5x0,8 mm, phát tia gamma năng lượng thấp (35 keV), vào trong tổ chức khối u, có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư tại chỗ mà không hoặc ảnh hưởng rất ít tới mô lành xung quanh.

Ưu điểm nổi bật của kỹ thuật này là tạo ra liều hấp thụ bức xạ cao tại khối u, trong khi cơ quan và tế bào lành chỉ phải chịu liều bức xạ rất thấp. Các hạt phóng xạ có thời gian bán rã không quá ngắn và không quá dài (chẳng hạn với I-125 là 60 ngày) nên có thể để lại các hạt phóng xạ trong lòng tuyến tiền liệt mà không cần lấy ra sau khi cấy hạt phóng xạ vào. Với thời gian chiếu xạ tại mô bệnh kéo dài khoảng 6 tháng là vừa đủ cho việc điều trị.

Thay vì phải điều trị từ 6-8 tuần như các phương pháp xạ trị chiếu ngoài, thì những bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt chỉ cần điều trị 1 lần, và sinh hoạt bình thường sau 1-2 ngày nghỉ ngơi.

Tại lễ tiễn 2 bệnh nhân ra viện do Bệnh viện Bạch Mai tổ chức sáng ngày 14/5, bệnh nhân Nguyễn Đình L., 80 tuổi, Hà Nội chia sẻ niềm vui sau khi được điều trị bằng phương pháp cấy hạt phóng xạ: “Là một trong hai bệnh nhân đầu tiên tại Việt Nam được điều trị thành công bằng phương pháp mới này, tôi cảm thấy hết sức vui mừng. Hiện nay sức khỏe tôi đã hoàn toàn bình thường”.

Cùng chung niềm vui với bệnh nhân Nguyễn Đình L., bệnh nhân Trần Tự H., 63 tuổi, Hà Nội cũng chia sẻ thành công của phương pháp cấy hạt phóng xạ đã vượt xa những gì mình mong đợi: “Tôi không ngờ quá trình bình phục lại nhanh tới vậy, chỉ sau 1 ngày tôi đã về nhà và sinh hoạt bình thường. Thật sự, phương pháp cấy hạt phóng xạ đã mở ra tia hi vọng sống cho những bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt phát hiện sớm”./.

Bài viết khác

• Thương tâm gia đình con trai nguy kịch, con gái đang nằm chờ phẫu thuật
• Hội nghị ứng dụng sóng cao tần thế hệ mới trong phẫu thuật ít xâm lấn điều trị các bệnh lý cột sống
• Lễ khai giảng khóa đào tạo kỹ thuật viên dụng cụ mổ mở khóa 9
• Thông báo: Về việc tổ chức lớp tập huấn Phẫu thuật cột sống trẻ em năm 2015
• Hiệu quả cao trong ứng dụng sóng cao tần điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng